Toorn is creatieve woede

Toorn is creatieve woede

Door dr. K.D Goverts

Toorn in de Bijbel is vaak creatieve woede. Als God goed kwaad wordt, kan er iets goeds uit voortkomen en zo is het bij de mens ook. Uiteraard heb je ook een woede, die een afbre­kend effect heeft, een blin­de woede. De Joodse denker Ernst Bloch sprak van de toorn van de hoop. Jezus had bij het graf van Lazarus ook een creatieve woede. Dan staat er heel aardig: ‘Hij werd verbolgen’. In het Christendom is vaak de gedachte geweest, dat een Christen niet boos mag worden. Dan krijg je de eeuwige plooi en de eeuwige glim­­­­­lach. God kan heel emotioneel worden, als Hij ziet, hoe zijn schep­­­­ping vernield wordt. Zo kan ware kunst ook uit pijn of uit woe­de ont­staan. De bijbel is soms ook heel emotioneel, met name voor­al in het boek Open­baring. Dat brandt je boekenkast uit. We hebben de Bij­bel vaak te veel getemd, het is dan een keurig tam boek gewor­den, dat opzit en poot­jes geeft. In Openbaring is sprake van de toorn van het Lam. Letterlijk staat er: ‘Het uitvaren van het Lam’. Ogenschijnlijk is een Lam, dat toornig wordt, een vreemde combinatie.

Als je onder druk staat, ben je vaak tot veel meer in staat dan als je denkt: ik heb alle tijd. Je bestaan wordt dan als het ware samenge­perst. Bij toorn kom je onder druk te staan en dan wordt er wat uit­ge­perst. Dat is iets anders dan een ‘motregenbestaan’. Je hebt dus twee soorten woede. Bij ons overheerst vaak die nega­tie­ve be­­te­kenis in het spraakgebruik. Je moet de woede van de hoop heb­ben. Je bent kwaad omdat je hoop hebt, je bent kwaad, omdat je weet, dat het beter kan.

Jezus werd ook wel kwaad al was het niet zo­zeer op mensen, maar meer op datgene waar­in ze verpakt zaten. Dàt is de woede, die juist het kwa­de wil af­bre­ken. Als de mens zich laat in­kapselen, krijg je vaak de doem van de be­rus­ting