Dogmatiek en verharding

Dogmatiek en verharding

Door dr. K.D Goverts

Calvijn was ook een kind van zijn tijd, hij heeft ook veel goede dingen ge­daan; laten we hem nou niet overal de schuld van geven. Voor je idee was het bij Calvijn toch allemaal wat streng, wat grim­mig, wat dogmatisch. Je kunt een mens met dogma’s soms heel veel pijn doen. Dog­ma­tiek kan zijn, kan worden, tot een soort harnas waar je in dat har­nas van Saul; het zat te strak. Soms moet je van dogma’s ook ge­nezen; ook dat kan soms een langdurig proces zijn. En dogma’s heb je in alle maten en soorten. Je kunt ook misschien een heel dogma­ti­sche op­voe­ding hebben gehad; op­voe­ding aan de hand van stellingen. Mis­schien heb je een heel rechtlijnige, een heel orthodoxe opvoeding gehad. Eén-twee in de maat, anders wordt God kwaad. En waag het niet anders te denken; u wordt gecontroleerd!

Mensen ervaren soms de pijn van zo’n dogmatische opvoe­ding. En dan zie je vaak in de praktijk moet leven, waar je in moet lopen. David kon ook niet uit de voeten in: hoe zuiverder in de leer, hoe meer pijn er blijkt te zijn. Je ziet dan ook dat die mensen een bepaalde hard­heid over zich krijgen; dogma’s maken de mens vaak keihard.

Prediker, de Verzamelaar
“Wie is als de wijze? En wie kent de verklaring der dingen? De wijs­heid van een mens doet zijn aangezicht lichten, zodat de hardheid daar­­van veran­dert”.  {P­red.8:1}. Die Prediker is toch wel een heel merkwaardige figuur geweest. Prediker heeft in het Hebreeuws een naam die zoiets betekent als “Ver­zamelaar”. Het kan ook zoiets betekenen als: de Samenroeper, de Ver­ga­de­­­raar. Het merkwaardige is, dat het ook nog een vrouwelijk woord is. Er staat dus letterlijk: Mevrouw de Verzamelaar. In de Schrif­­­ten telt de vrouw helemaal mee! Er gaat dus iemand rond om te ver­zamelen. En je krijgt soms het idee, dat die gestalte – die wij dan kennen onder de naam Pre­di­ker – be­zig was alles te verzamelen wat juist overal buiten viel. Dat zijn ook de mèn­sen die er buiten val­len, de mensen die niet in het schema pas­sen, de men­sen die niet keurig in de maat lopen. Mensen die het soms met wat min­­der dog­ma’s doen en misschien juist daarom nogal vrij en blij kunnen leven. Prediker verzamelde dus blijkbaar alle gedachten en alle mensen die ner­­gens terecht konden.

Prediker is een soort tehuis voor daklozen, een asiel voor zwervers, een soort pel­grimsoord. Of een wegrestaurant voor ver­moeide reizi­gers. Een her­bergier die zegt: kom maar, leg je dogma’s maar neer en rust wat uit. Zoals Jezus zegt: Kom tot Mij als je moe en be­last bent en Ik zal je rust geven, Ik geef je sjabbat.

Ik geef je de zevende dag: eindelijk adem.